Woda, w zależności od naszego wieku, stanowi od 60 do 80% masy ciała. To w płynach ciała zachodzą wszystkie procesy chemiczne oraz wymiana gazowa. Za pomocą płynów dostarczane są substancje odżywcze i odprowadzane metabolity. Płyny odpowiadają za skuteczne oddychanie i odżywianie komórkowe. Ich optymalna cyrkulacja w organizmie człowieka w dużym stopniu odpowiada za procesy gojenia i utrzymania zdrowia.
Osteopata lecząc każdego pacjenta dużą wagę przywiązuje do układu limfatycznego i swobodnej cyrkulacji płynów. Pomaga tym samym w powrocie do zdrowia i jego długoterminowym utrzymaniu.
Musimy pamiętać, że płyny ciała, to nie tylko krew w naczyniach krwionośnych oraz limfa w naczyniach limfatycznych, ale również płyn pozakomórkowy (śródmiąższowy). To on jest środowiskiem pośredniczącym (medium), przez które substancje odżywcze oraz tlen dostają się do komórek z krwi tętniczej. Podobnie jest w drugą stronę, poprzez ten płyn, komórki oddają metabolity (odpadki) oraz dwutlenek węgla do krwi tym razem żylnej. Podobnie układ limfatyczny, właśnie z tego płynu, pobiera substancje odpadowe, z których m.in. tworzy limfę. Można powiedzieć, że układ limfatyczny w tym wypadku wspiera układ żylny, jest jakby dodatkowym kompletem rurek odpowiedzialnych za oczyszczanie płynu śródmiążowego z odpadów.
Kolejną rzeczą, którą powinniśmy wiedzieć, chcąc zrozumieć rolę cyrkulacji płynów w organizmie człowieka to fakt, że wszystkie tkanki ludzkiego organizmu są unerwione. Nie tylko poprzez znany nam dobrze Somatyczny Układ Nerwowy, ale również przez Autonomiczny Układ Nerwowy.
Somatyczny Układ Nerwowy
Somatyczny Układ Nerwowy (soma – struktury tworzące ciało człowieka, mięśnie, kości, powięzi itp.), to układ, który w największym stopniu odpowiada za nasze świadome poruszanie się, np. chodzenie, czy inne świadome ruchy ciała, oraz na odruchowe reagowanie na bodźce ze świata zewnętrznego – na przykład gdy się sparzymy, natychmiast odsuwamy rękę od źródła ciepła.
Autonomiczny Układ Nerwowy
Autonomiczny Układ Nerwowy dzieli się na część współczulną i przywspółczulną. W dużym uogólnieniu pierwsza odpowiedzialna jest za pobudzenie, druga za hamowanie reakcji. Zapewnia nam wszystko, co jest niezależne od naszej woli – funkcjonowanie narządów wewnętrznych, gruczołów oraz tzw. wazomotorykę, czyli zwężanie i rozszerzanie naczyń krwionośnych. Reaguje na bodźce ze środowiska wewnętrznego – na przykład, gdy zaczynamy jeść, żujemy pokarm, co powoduje wydzielanie soku trawiennego w żołądku. Reaguje też na bodźce z zewnątrz – kiedy jest nam zimno na ciele powstaje gęsia skórka.
Bodziec – Reakcja
Oba te układy reagują na zasadzie bodziec – reakcja. Bodźce możemy podzielić z grubsza na dwa rodzaje: dobre dla nas i niedobre dla nas.
Reakcje z kolei bywają różne, ale upraszczając możemy uznać, że również dwie: na bodźce „niedobre” tkanki reagują napięciem, a na bodźce „dobre” rozluźnieniem. Wcześniej wspomnieliśmy, że każda tkanka (oprócz włosów i paznokci) w naszym ciele jest unerwiona, a w związku z tym każde drażnienie wywołuje napięcie, dowolnej, unerwionej tkanki.
Co to wszystko oznacza? Mianowicie to, że każde drażnienie, czyli każdy niedobry dla nas bodziec wywołuje napięcie określonych tkanek. Nie tylko mięśnie się napinają, każda tkanka może się napiąć, z kością, czy gałką oczną włącznie.
Bodźce mogą pochodzić zarówno z tkanek strukturalnych (soma), kiedy np. zwichniemy sobie kostkę, z narządów wewnętrznych, kiedy przechodzimy zatrucie pokarmowe, lub ze sfery psycho-emocjonalnej, gdy, np. mamy trudną sytuację życiową.
Wszystkie powyższe bodźce mają potencjał wywołania napięcia w ciele, z którym organizm radzi sobie adaptując się do sytuacji, a to oznacza, że sam ich nie eliminuje. Wszystkie napięcia zostają zapisane, jak kod w pamięci naszego dysku w komputerze.
Jakie to ma znaczenia dla cyrkulacji? Fundamentalne!
Cyrkulacja
W napiętej tkance mamy upośledzoną cyrkulację, na przykład krwi, ponieważ napięte tkanki ograniczają krążenie krwi w naczyniach krwionośnych. Odbywa się to mechanicznie, przez ucisk, ale i odruchowo. Nerwy zaopatrujące napięte tkanki pochodzą z tych samych ośrodków w rdzeniu kręgowym, co nerwy zaopatrujące naczynia krwionośne przebiegające przez nie, w związku z tym również dostają rozkaz: „ napnij się”, a to skutkuje zwężeniem ich światła. Cyrkulacja płynu śródmiąższowego w takiej tkance również jest zaburzona, co spowoduje jego zastój, między innymi w ten właśnie sposób tworzy się obrzęk.
Wpływ osteopatii
Osteopaci uważają, że mają wpływ na te reakcje. Po pierwsze pracując z poszczególnymi tkankami dokonują mechanicznego drenażu, wpływają na modyfikacje informacji biegnącej do ośrodków decyzyjnych czyli powodują wyhamowanie informacji drażniącej. Po drugie pracując z kręgosłupem oraz z systemem czaszkowo-krzyżowym wpływają na jakość decyzji podejmowanych przez ośrodki leżące w rdzeniu kręgowym i centralnym układzie nerwowym. To wszystko ma na celu uwolnienie napiętych tkanek możliwie jak najobszerniej i jak najgłębiej, a co za tym idzie przywrócenie prawidłowej i swobodnej cyrkulacji płynów. Ponieważ to właśnie one są odpowiedzialne za odżywianie i oddychanie komórkowe, za usuwanie metabolitów i innych odpadów, oraz za procesy gojenia i regeneracji tkanek.
